Home / Nieuws / Grote hoeveelheden data inzichtelijk maken op de kaart? Dat doe je met GeoWeb
Luchtfoto van snelwegen in Noord-Brabant

Grote hoeveelheden data inzichtelijk maken op de kaart? Dat doe je met GeoWeb

Vanuit het Nationaal Dataportaal Wegenverkeer (NDW) zijn grote hoeveelheden mobiliteitsdata beschikbaar over de snelheid en locatie van voertuigen op de Nederlandse wegen. Deze zogenaamde Floating Car Data (FCD) is razend interessant voor verkeersadviseurs en mobiliteitsambtenaren. Maar hoe visualiseer je dit soort informatie op een kaart? En hoe zorg je ervoor dat bij dit soort grote hoeveelheden data de performance goed blijft? Met deze vragen kwam provincie Noord-Brabant bij Sweco uit. Het antwoord werd gegeven door met GeoWeb een dynamisch dashboard te realiseren. “Na verschillende eerdere pogingen door de provincie, was dit ineens de oplossing die werkte”, vertelt Ivo Hilderink die 2 dagen per week bij de provincie als adviseur verkeersmodellen werkzaam is.

Relevante data

Er zijn heel veel redenen waarom de verkeersdata over snelheid en locatie van voertuigen zo relevant is voor verkeersadviseurs. Ivo noemt enkele voorbeelden. “Bij ongevallen moet er bijvoorbeeld direct worden gezocht naar omleidingsmogelijkheden. En daarbij kijk je niet alleen naar afstand, maar ook naar de gemiddelde doorstroming op die omleidingswegen. Die kennis halen we dus uit de Floating Car Data.”

Andere voorbeelden van vragen: “Als er op bepaalde wegdelen sneller of juist langzamer wordt gereden dan de toegestane snelheid, hoe komt dat dan? Zijn er gevaarlijke omstandigheden waar iets aan gedaan moet of kan worden. Of als er burgers zijn die aangeven dat in hun straat veel te hard wordt gereden, is dat dan ook zo volgens de objectieve data?”

Noord-Brabant visualiseert verkeersdata met GeoWeb in een overzichtelijk dashboard.
Noord-Brabant visualiseert grote hoeveelheden verkeersdata met GeoWeb in een overzichtelijk dashboard.

Van belang voor provincie, Rijk én gemeenten

Ivo kan nog wel even doorgaan met het geven van voorbeelden. Maar dat de (maatschappelijke) relevantie groot is, dat is wel duidelijk. En niet alleen voor de provincie, maar ook voor gemeenten en het Rijk. “Wij hebben vanaf het begin de keuze gemaakt ons niet te beperken tot de provinciale wegen, maar ook de wegen van gemeente en de Rijkswegen in onze dashboardontwikkeling op te nemen”, legt Ivo uit. “In overleg met Rijkswaterstaat en 57 gemeenten hebben we bepaald van welke wegen we allemaal de exacte data willen kunnen zien.”

Vanuit het NDW zijn alle wegen in Nederland opgedeeld in wegdelen tot 300 meter lengte. Voor ieder wegdeel komt iedere minuut een update beschikbaar over de doorstroming. De minuutdata is te fijnmazig, daarom is gekozen om de data per kwartier te gebruiken. “Via een tweetal API’s ontvangen wij nu automatisch de data van NDW. Maar ook dan gaat het om heel veel data”, benadrukt Ivo nog maar eens. “De selectie van wegen die wij nu voor Noord-Brabant met GeoWeb in kaart brengen bestaat uit maar liefst 30.000 wegdelen!”

GeoWeb Workflow

3,5 jaar geleden begon provincie Noord-Brabant haar zoektocht naar een oplossing waarmee ze de duizelingwekkende hoeveelheid verkeersdata inzichtelijk en interpreteerbaar kon maken. “De wens was duidelijk”, licht Ivo toe. “Voor ieder wegdeel wilden we bepaalde indicatoren kunnen zien en vergelijken. Bijvoorbeeld de wettelijk toegestane snelheid, de daadwerkelijke snelheid, de fileduur, de doorstromingsfactor etc. En voor al die indicatoren wilden we de waardes kunnen opvragen voor verschillende tijdstippen, bijvoorbeeld tijdens de ochtendspits, in de middag, of nacht.”

Helaas liepen alle pogingen vast om tot een werkend dashboard te komen. Dat kwam vooral omdat de performance niet goed genoeg was. Totdat Sweco kwam met het idee om met behulp van GeoWeb Workflow een proof of concept (POC) te bouwen met alle data van 2019 erin. Die versie is intussen opgeleverd en Ivo was vanaf het begin verheugd om te zien dat het werkte.

Wat is nou echt de gebruikersvraag?

Joke van Linge, als GIS consultant betrokken vanuit Sweco, vertelt hoe cruciaal het is om een keuze te maken in wat je laat zien. “Als je automatisch álle data gaat tonen die beschikbaar is, dan loopt iedere kaartvisualisatie onherroepelijk vast”, benadrukt zij. “Maar door goed te focussen op wat de belangrijkste gebruikersvragen zijn, hoef je ook niet automatisch alle data te tonen.”

“Wat heeft een verkeersadviseur nou standaard nodig in het dashboard? En voor welke data maakt het niet uit om een extra query uit te voeren? In GeoWeb hebben we uitgebreide functionaliteit om met de Module Workflow keuzes en te maken. Door dat goed in te stellen gebruik je maar een deel van de data. Dat deel dat je echt nodig hebt.”

Noord-Brabant visualiseert verkeersdata met GeoWeb in een overzichtelijk dashboard.
Met het dashboard in GeoWeb kan provincie Noord-Brabant gemakkelijk inzoomen.

Dashboard automatiseren

Ivo: “De proefversie werkt goed, en dat laat zien dat het mogelijk is ook voor de data van het afgelopen jaar een werkend dashboard te bouwen waarop niet alleen wij, maar dus ook andere wegbeheerders van gemeenten en het Rijk kunnen inloggen. We weten nu hoe en welke data we willen inlezen, hoe de berekeningen worden uitgevoerd, en we weten hoe we het dashboardingsproces bij Sweco willen automatiseren.”

“Technisch gezien is het nu niet meer zo moeilijk”, verwacht Ivo. Wel moet er nog heel wat werk worden verricht. De planning is dat het dynamische dashboard tegen het einde van dit jaar klaar is voor gebruik.

Landelijke digitaliseringsopgave

“Het heeft ons als provincie best wat tijd en leergeld gekost”, voegt hij eraan toe. “Het was onze keuze om hierin te investeren, en daarmee zijn we momenteel een van de koplopers op dit gebied. Maar eigenlijk is het ook gewoon een verplichting. Het is deel van de digitaliseringsopgave in ons hele land. We hebben als BV Nederland afgesproken om de zogenaamde ‘Data top 15’ op orde te krijgen. Deze toepassing hangt daar direct mee samen. En hoe beter je de basis neerzet, hoe lager de kosten zijn voor verdere doorontwikkeling.”

“Voor andere provincies en gemeenten die met verkeersdata werken is dit uiteraard een zeer interessante oplossing”, vult Joke aan. “Maar ook voor andere organisaties die met grote datasets oplossingen willen ontwikkelen met een goede performance, is dit een goede blauwdruk die we vanuit Sweco kunnen aanbieden. Wij weten wat de beperkingen zijn, hoe je ermee omgaat, wij kunnen de oplossing goed toespitsen op de echte gebruikersvraag, en dat alles met behoud van een goede performance!”

Meer weten?

Ben je ook werkzaam bij een organisatie die met FCD moet (gaan) werken, Ivo is bereid van gedachten te wisselen en meer te vertellen over zijn ervaringen. Uiteraard kun je ook direct en vrijblijvend contact opnemen met Sweco. Joke, of een van de andere adviseurs, denkt heel graag met je mee. Dit geldt ook voor mensen die niet met verkeersdata werken, maar voor andere grote datasets op zoek zijn naar efficiënte en handige oplossingen met behulp van GeoWeb.

Joke van Linge
Adviseur GIS&ICT

[email protected]
+31 (0)6 82 65 48 96