Om de kwaliteit van het Nederlandse spoornet zo goed mogelijk te houden, voert ProRail continu metingen uit met behulp van meettreinen. Om tot de juiste meetresultaten te komen, is een complex logistiek proces nodig waarbij veel datastromen samenkomen en verschillende afdelingen en contractpartners samenwerken. Voor het inventariseren, uitvoeren en controleren van deze meetwerkzaamheden werkt ProRail sinds halverwege 2022 met ProRail MEET. Dit is een op GeoWeb gebaseerde oplossing die de benodigde jaarlijkse meetfrequentie van sporen, wissels en bovenleidingen berekent en het daarop volgende bedrijfsproces op een kaartgebaseerde manier ondersteunt. Stefan Berghuis is product owner en vertelt er meer over.
“Laten we het eerst even over de benaming hebben”, opent Stefan lachend het gesprek. “Soms vragen mensen namelijk waar de letters MEET voor staan. Maar het is geen afkorting. MEET is een benaming die zowel verwijst naar het meetproces als naar het Engelse woord ‘meet’. In het omvangrijke meetproces ontmoeten meerdere afdelingen en partners elkaar namelijk om gezamenlijk het beheer te doen.”
ProRail MEET ondersteunt dat proces in drie fases: het inventariseren van de meetbehoefte, het bepalen van de uiteindelijke meetopdracht aan het meetbedrijf en het toetsen van de uitvoer van de daadwerkelijke metingen.
Inventariseren meetwens
“Welke sporen, wissels en bovenleidingen, ofwel welke assets moeten we meten en hoe vaak? Dat is de vraag waarmee het meetproces begint”, legt Stefan uit. “Om dat te bepalen doen we twee dingen. Ten eerste berekenen we in ProRail MEET de meetbehoefte aan de hand van richtlijnen en bepaalde parameters, zoals de snelheid, de belasting of de frequentie waarmee treinen over een bepaald spoorsegment rijden. Voor deze stap zijn wij afhankelijk van de volledigheid en kwaliteit van brondata die we in ons systeem gebruiken. Als er data ontbreekt, dan kan het systeem niet altijd alles berekenen.”
“Daarom vragen we als tweede stap altijd aan onze vakspecialisten met lokale spoorkennis om eventueel ontbrekende frequenties aan te vullen, én om te checken of de berekende frequenties kloppen. Soms zijn er bijvoorbeeld redenen om een bepaalde asset minder of vooral juist vaker te controleren dan de richtlijnen voorschrijven. Dit kan een vakspecialist onderbouwd als wijziging indienen. Uiteindelijk wordt de gehele meetwens inclusief alle ingediende wijzigingen beoordeeld door collega-specialisten en geaccordeerd door het management.”
Vaststellen meetopdracht
“De geïnventariseerde, geaccordeerde meetbehoefte geven we door aan de collega’s van contractmanagement”, vervolgt Stefan. “Zij kijken vervolgens samen met het meetbedrijf of die wensen praktisch uitvoerbaar zijn en te combineren zijn met bijvoorbeeld de dienstregeling. Ook zoeken zij altijd naar mogelijkheden tot optimalisatie. In een druk stationsgebied kunnen er bijvoorbeeld zo veel verschillende meetfrequenties gelden, dat het goedkoper en efficiënter is om alle assets met de hoogste frequentie te meten.”
De uiteindelijke meetopdracht wordt inclusief onderbouwing vastgelegd in ProRail MEET en inzichtelijk gemaakt in een kaart.
Monitoren van de meetopdracht
De laatste fase van het meetproces die met ProRail MEET wordt ondersteund is het controleren van wat het meetbedrijf heeft gepland en uitgevoerd. Stefan: “Klopt alles met onze opdracht? Hoeveel is er al gerealiseerd tijdens het jaar? Zijn er misschien geplande metingen uitgevallen vanwege een defecte trein, extreme weersomstandigheden, of om een andere reden? En zijn deze uitgevallen ritten tijdig opnieuw ingepland? Ook dit soort informatie maken we visueel inzichtelijk en aan de hand van kleurcoderingen zie je in één oogopslag of er bijgestuurd moet worden.”
Gebruikerstevredenheid
Hoewel de ontwikkeling van de applicatie nog niet volledig is afgerond en er nog genoeg uitdagingen zijn voor de rest van het jaar, is Stefan opgetogen over wat er al is bereikt. “Ik let als product owner natuurlijk altijd op de reacties die uit de organisatie komen. En die zijn positief. Gebruikers zijn blij met de performance. De applicatie werkt sneller dan onze voorgaande toepassing. Het aanpassen van gegevens is makkelijker. En ook het overzicht, de duidelijkheid waarmee informatie wordt getoond, daar zijn mensen blij mee.”
Voor het monitoren van de meetopdrachten is ProRail bezig met de gebruikersacceptatietest. “Maar ook daarover komen nu al positieve geluiden binnen”, vertelt Stefan. “Dat komt onder andere doordat we de meest voorkomende vragen al in kant en klare kaartlagen inzichtelijk maken. Daardoor kunnen gebruikers heel makkelijk en snel de informatie zien die ze zoeken, in plaats van dat ze uit verschillende gegevens zelf de antwoorden moeten herleiden op de vragen die ze hebben.”
Wat levert ProRail MEET op?
“Wat de nieuwe oplossing ProRail oplevert?” Voor het antwoord op die vraag hoeft Stefan alleen maar terug te denken aan de tijd dat excelbestanden met meetgegevens nog heen en weer werden gestuurd. “En dan was het maar afwachten of je de meest actuele versie had”, zegt hij glimlachend. “En of jouw collega’s allemaal de kennis hadden om te weten welke locaties en objecten in die documenten bedoeld werden. Als je terugdenkt aan die tijd en manier van werken, dan is het duidelijk dat we hele grote stappen hebben gezet in efficiency, overzicht en veiligheid!”
Traceerbaarheid
“Voor die veiligheid is het ook van cruciaal belang dat we onze traceerbaarheid, de zogenaamde ‘paper trail’, op orde hebben”, benadrukt Stefan. “We moeten niet alleen precies kunnen zien wat we meten, maar we moeten ook exact kunnen terugvinden als er ooit goede redenen zijn geweest om voor een bepaald spoortraject een afwijkend aantal metingen uit te voeren dan de richtlijnen voorschrijven. Dit helpt ons om bij benodigd onderhoud vast te stellen of de richtlijnen moeten worden aangescherpt of dat we lokaal vaker moeten gaan meten om het spoor nog veiliger te maken.”
Voorspellen en voorkomen
Vanuit de wetenschap dat er in 2030 naar verwachting 30% meer treinverkeer zal zijn, mag het duidelijk zijn dat het organiseren van een efficiënt meetproces steeds belangrijker wordt. Voor het berekenen van de meetbehoefte maakt ProRail MEET gebruik van richtlijnen en gedetailleerde parameters. Maar voor de (nabije) toekomst opent de toepassing ook de weg naar het gebruik van nog veel geavanceerdere rekenmodellen en voorspellende algoritmen. “Vroeger spoorden we defecten op die we vervolgens verhielpen”, aldus Stefan. “En nu, met ProRail MEET, weten we al heel goed hoe vaak we moeten meten om het spoor veilig te houden. Maar in de toekomst zou ik heel graag willen naar een situatie waarin we al van tevoren defecten kunnen voorspellen, vóórdat ze optreden. Daar zijn al heel geavanceerde modelstudies naar gedaan. Je gaat dan echt van ‘find and fix’ naar ‘predict and prevent’.”
Meer weten?
ProRail MEET is een op maat gemaakte oplossing voor ProRail. Maar tegelijkertijd is het ook een uiterst interessant voorbeeld voor andere organisaties van hoe je met GeoWeb een kritisch bedrijfsproces kunt ondersteunen. Werk jij ook bij een organisatie waarbij inzicht in grote hoeveelheden data gewenst is? En waarbij performance een uitdaging is? Neem vrijblijvend contact op met ons. Wij zijn hier dagelijks mee bezig en denken graag me met de uitdagingen waar jij een oplossing voor zoekt.
